ĐIỀU DƯỠNG: NHỮNG CHIẾN SĨ ĐÁNH GIẶC ỐM ĐỂ BẢO VỆ SỰ KHANG KIỆN CỦA GIỐNG NÒI

ThS. Phạm Đức Mục Chủ tịch Hiệp hội ĐDVN;

TS. Lại Vũ Kim Phó Chánh Văn phòng Ban cán sự Đảng Bộ Y tế,

Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội ĐDVN

“Y tá là những chiến sĩ đánh giặc ốm để bảo vệ sự khang kiện của giống nòi” là lời của Chủ tịch Hồ Chí Minh trích trong Thư gửi nam nữ học viên Trường Y tá liên khu I, đăng trên báo Cứu Quốc ngày 26 tháng 2 năm 1949. Lời dạy của Bác khẳng định sứ mệnh nghề nghiệp của những người Y tá trước đây và nay là Điều dưỡng với đất nước và với sức khỏe nhân dân

Việt Nam có hơn 180 ngàn điều dưỡng (2023), chiếm 37,5% nhân lực ngành y tế, là lực lượng cán bộ y tế đông nhất, cung cấp dịch vụ nhiều nhất, trực tiếp nhất và thường xuyên liên tục nhất so với các ngành nghề trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ. Điều dưỡng có mặt khắp mọi nơi, mọi cấp của hệ thống y tế, thường là những người đầu tiên phát hiện các trường hợp cấp cứu và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện cho người bệnh

Tổ chức y tế Thế giới nhận định “Dịch vụ chăm sóc sức khoẻ do điều dưỡng, hộ sinh cung cấp là một trong những trụ cột của hệ thống dịch vụ y tế” và khuyến nghị các quốc gia đầu tư đào tạo, sử dụng và tạo điều kiện để Điều dưỡng tham gia hoạch định chính sách y tế”. Giải quyết tình trạng thiếu điều dưỡng phạm vi toàn cầu, duy trì lực lượng lao động điều dưỡng trên hành trình bao phủ sức khỏe toàn dân. Vì vậy, phát huy vai trò điều dưỡng và sử dụng nhân lực điều dưỡng hiệu quả trong xu hướng toàn cầu đang có sự dịch chuyển cân bằng giữa “Chữa bệnh – Cure” và “Chăm sóc – Care” là điều kiện thiết yếu để nâng cao chất lượng dịch vụ của hệ thống y tế

Kỷ niệm 76 năm ngày Bác Hồ gửi Thư căn dặn nam nữ học viên Trường Y tá Liên khu I (26/2/1949 – 26/2/2025) và 70 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955-27/2/2025), nhóm tác giả giới thiệu bài viết tóm tắt những mốc phát triển quan trọng và những đóng góp to lớn của Điều dưỡng vào sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân trong suốt chặng đường lịch sử xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam.

Những đóng góp của Điều dưỡng vào thành tựu chăm sóc sức khỏe nhân dân

Sau Hiệp định Giơ – ne – vơ (1954) chấm dứt cuộc kháng chiến chống Pháp, đất nước ta lại bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ khốc liệt. Trong các đơn vị Quân Y tiền phương, Điều dưỡng chỉ được đào tạo ngắn 3 tháng, nhiều người học cấp tốc ngay trên đường hành quân vào chiến trường để kịp thời phục vụ thương bệnh binh. Ngày ấy, Điều dưỡng có mặt trên khắp các mặt trận, sát cánh cùng bộ đội ở tuyến đầu cam go và ác liệt, tạo nên một mạng lưới quân y rộng khắp, chăm sóc từng bữa ăn, giấc ngủ, cấp cứu, vận chuyển thương bệnh binh dưới làn bom đạn ác liệt trong suốt cuộc chiến tranh chống Mỹ. Nhiều thương binh mất máu, tính mạng bị đe dọa đã được hồi sinh bằng chính dòng máu của các điều dưỡng và thầy thuốc quân y. Cá nhân tôi vinh dự và may mắn được là một trong hàng ngàn chiến sĩ điều dưỡng ở chiến trường Tây Nguyên chứng kiến và trải nghiệm những tháng năm hành quân chiến đấu trên dọc Đường Trường Sơn huyền thoại.

Trong số cán bộ quân y tử vong ngoài mặt trận chiếm tới 10% tổng số thương vong chung, trong số đó có nhiều điều dưỡng đã hy sinh thân mình vì độc lập tự do của tổ quốc. Liệt sĩ Điều dưỡng Nguyễn Thị Rặng hy sinh trên Đường 20 Quyết thắng đã được người dân địa phương Quảng Bình lập Bia Miếu tưởng niệm, tôn vinh sự hy sinh cao đẹp của các chiến sĩ điều dưỡng. Điều dưỡng ở hậu phương, không phân biệt dân y hay quân y, không phân biệt thời chiến hay thời bình, luôn là nghề có nhiều thách thức về thể chất, tâm lý, năng lực và áp lực vì trách nhiệm với cuộc sống và sự an toàn người bệnh.

Miếu Y tá Km 18 Đường 20 Quyết thắng

Nhìn lại từ cuộc chiến phòng chống dịch SARS năm 2003 và đại dịch COVID-19 năm 2020, điều dưỡng luôn luôn là lực lượng cán bộ y tế đông đảo nhất và trực tiếp làm các công việc sàng lọc, lấy bệnh phẩm xét nghiệm, chăm sóc, điều trị, phục vụ hồi chức năng, nuôi dưỡng và là chỗ dựa tinh thần cho người bệnh SARS và COVID-19. Điều dưỡng bất chấp nguy hiểm tính mạng đồng hành cùng ngành y tế và người bệnh. Những cống hiến thầm lặng, can đảm của điều dưỡng vào sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân thời chiến cũng như thời bình vô cùng to lớn, thầm lặng và khó định giá trị. Chỉ trong hai đại dịch SARS và COVID-19 đã có 5 điều dưỡng hy sinh tính mạng trong khi làm nhiệm vụ chăm sóc người bệnh SARS và người bệnh COVID-19.

Qua cuộc chiến phòng chống dịch bệnh có bốn vấn đề từ góc độ điều dưỡng cần được các cấp lãnh đạo quan tâm là: (1) Nhân lực điều dưỡng không đủ; (2) Thiếu điều dưỡng chuyên khoa; (3) người bệnh nặng và tử vong chưa được chăm sóc đầy đủ; (4) Điều dưỡng là lực lượng tuyến đầu dễ bị tổn thương. Bốn vấn đề nêu trên cần được xem là bài học để ngành y tế đưa ra chiến lược thích ứng trong thời gian tới.

Trong mọi hoạt động khám chữa bệnh, Điều dưỡng phối hợp với bác sĩ trong các ê kíp phẫu thuật, cấp cứu người bệnh và thực hiện các kỹ thuật điều trị chuyên sâu. Mỗi điều dưỡng trong cuộc đời hành nghề chăm sóc cho hàng vạn người bệnh (ước tính 8 vạn), trực thức hàng ngàn đêm (ước tính 2800 đêm) vì sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Bên cạnh công việc chăm sóc, điều dưỡng còn trợ giúp tinh thần, truyền cho người bệnh sự an ủi, động viên và hi vọng. Điều dưỡng là công việc của trái tim “Nursing is the work of Heart” rất đúng với bản chất nghề điều dưỡng.

Trong các cuộc kháng chiến chống Mỹ và chống quân xâm lược biên giới đã được Nhà nước và toàn xã hội ghi nhận. Nhiều người ban đầu xuất phát từ Y tá (Điều dưỡng) đã phấn đấu trở thành cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước; một số trở thành giáo sư bác sĩ, thầy thuốc ưu tú, thầy thuốc nhân dân. Có nhiều điều dưỡng vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân như Điều dưỡng Lê Thị Thu Hạnh (Quảng Trị), Anh hùng liệt sĩ điều dưỡng Nguyễn Thị Ngọc Tiến và Anh Hùng Liệt sĩ điều dưỡng Nguyễn Thị Lệ Chi (Tiền Giang); Anh Hùng liệt sĩ điều dưỡng Đoàn Thị E (Bến Tre) v,v..

Trong công cuộc xây dựng đất nước cũng xuất hiện nhiều tấm gương điển hình như Bà Vi Thị Nguyệt Hồ, Cố Chủ tịch Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam đã được Hiệp hội Bệnh viện Châu Á tôn vinh “Cống hiến trọn đời”; Tập thể Phòng Điều dưỡng Bệnh viện Việt Nam Thụy Điển Uông Bí đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động. Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam và hàng trăm cá nhân và tập thể Phòng Điều dưỡng đã được Nhà nước tặng Huân chương lao động, Thầy thuốc ưu tú và Huy hiệu vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân.

PGS.TS Trần Thị Trung Chiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế trao Bằng khen của Bộ Y tế cho Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam

Trình độ Điều dưỡng Việt Nam đạt tương đương với các nước phát triển

Trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, do hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, không có điều kiện hội nhập quốc tế dẫn đến trình độ điều dưỡng tụt hậu, thấp hơn các nước từ 2-3 cấp trình độ đào tạo, chậm phát triển so với Điều dưỡng Thái Lan, Phillippines, Malaysia, Singapore khoảng 20 năm và so với các nước Châu Âu khoảng 30 năm.

Kể từ sau năm 1975, được sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Bộ Y tế và Bộ Ngành hữu quan, Điều dưỡng nước ta đã phát triển nhanh chóng, rút ngắn khoảng cách về trình độ đào tạo và hội nhập với các quốc gia trên Thế giới. Ngành Điều dưỡng Việt Nam ngày nay đã trở thành ngành học đa khoa, có các chuyên khoa sau đại học, một ngành khoa học chăm sóc sức khỏe, một nghề vừa có vai trò chủ động vừa có vai trò phối hợp với các Bác sĩ, Dược sĩ, Kỹ thuật y và các thành phần khác trong hệ thống y tế để cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho cá nhân, gia đình, cộng đồng và xã hội. Căn cứ vào Niên giám thống kê y tế hàng năm và các kết quả nghiên cứu do Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam phối hợp với các Vụ-Cục của BYT thực hiện cho thấy:

Giai đoạn 1945 – 1975: Trình độ điều dưỡng nước ta chủ yếu là sơ cấp (80%), trình độ đào tạo cao nhất là trung cấp (20%)
Giai đoạn 1976 – 2015: Trình độ điều dưỡng chủ yếu là trung cấp (80%) và trình độ Cao đẳng/Đại học còn ít (20%). Trình độ đào tạo cao nhất là thạc sĩ/Chuyên khoa I Điều dưỡng
Giai đoạn 2016- 2024: Trình độ điều dưỡng Đại học và Cao đẳng là chủ yếu (90%) và trình độ Trung cấp giảm nhanh chỉ còn 10%. Trình độ đào tạo cao nhất là tiến sĩ Điều dưỡng và đã có 2 Điều dưỡng được công nhận học hàm Phó giáo sư. Đây là thời kỳ có bước tiến nhảy vọt về trình độ đào tạo điều dưỡng, chỉ trong vòng 9 năm chúng ta đã đạt được mục tiêu cao đẳng hóa và đại học hóa trình độ Điều dưỡng theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới. Đặc biệt, Việt Nam đã đào tạo tiến sĩ Điều dưỡng trong nước vào năm 2019 tại Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định

Động lực cho sự phát triển tăng tốc trình độ Điều dưỡng Việt Nam phải kể đến kết quả thực hiện Thông tư liên tịch số 26/2015/TTLT Bộ Y tế-Bộ Nội vụ về mã số tiêu chuẩn chức danh Điều dưỡng đã đặt ra mục tiêu cao đẳng hóa trình độ Điều dưỡng Việt Nam vào cuối 2025.

Mở rộng chức năng điều dưỡng từ phụ thuộc sang chủ động và phối hợp

Đầu thế kỷ XX, toàn quyền Đông Dương đã mở lớp học điều dưỡng và ban hành nghề Điều dưỡng bản xứ. Tuy nhiên, do chính sách của thực dân Pháp coi điều dưỡng là người giúp việc nên chỉ đào tạo ngắn hạn theo phương pháp cầm tay chỉ việc và xếp lương ở ngạch hạ đẳng. Tư tưởng phong kiến về nghề điều dưỡng trước đây là một trong những lý do làm cho Nghề điều dưỡng nước ta tụt hậu so với các nước.

Vào những năm 1980s, nhiệm vụ chuyên môn chăm sóc người bệnh của điều dưỡng giới hạn trong việc chăm sóc cơ bản cho người bệnh và thực hiện y lệnh của bác sĩ. Đến những năm 1990s chức năng điều dưỡng trong khám chữa bệnh đã được từng bước được mở rộng và nâng cao tính chuyên nghiệp. Xuất phát từ yêu cầu thực tế áp dụng các thành tựu khoa học công nghệ hiện đại vào khám chữa bệnh ngày càng nhiều, điều dưỡng được đào tạo nâng cao trình độ và năng lực lâm sàng nên chức năng và nhiệm vụ chuyên môn của điều dưỡng ngày càng được khẳng định. Các văn bản qui phạm pháp luật hiện hành đã khẳng định trách nhiệm của điều dưỡng trong việc thực thi các nhiệm vụ thiết yếu như:

Khám, nhận định nhu cầu chăm sóc điều dưỡng, lập kế hoạch, thực hiện và theo dõi đánh giá người bệnh
Phối hợp phân cấp chăm sóc, chỉ định và thực hiện một số các kỹ thuật sơ cứu, cấp cứu và kỹ thuật điều dưỡng cơ bản
Cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng và an toàn trong các cơ sở khám chữa bệnh, phục hồi chức năng và tại nhà
Tư vấn, giáo dục sức khỏe cho cá nhân, gia đình và cộng đồng
Đào tạo, hướng dẫn thực hành cho học sinh, sinh viên và điều dưỡng mới
Nghiên cứu khoa học, thực hiện các đề án cải tiến chất lượng chăm sóc.

Thông tư số 32/2023/TT-BYT về thực hiện một số điều của Luật Khám bệnh chữa bệnh Bộ Y tế đã xác định danh mục kỹ thuật chuyên môn của điều dưỡng gồm 1251 kỹ thuật. Trong đó có 372 kỹ thuật điều dưỡng không chỉ được chủ động thực hiện mà còn được chỉ định thực hiện. Việc mở rộng phạm vi chuyên môn của điều dưỡng phù hợp xu hướng hội nhập, tuy nhiên cần gắn kết với quá trình đào tạo để điều dưỡng có năng lực thực hành và hơn tất cả là đảm bảo an toàn người bệnh

Những nhiệm vụ và trách nhiệm giao cho điều dưỡng trên đây không chỉ khẳng định vai trò và trách nhiệm chuyên môn của điều dưỡng mà còn mở ra cơ hội để người điều dưỡng phấn đấu phát triển nghề nghiệp. Vai trò của điều dưỡng hiện nay không chỉ giới hạn trong nhiệm vụ chăm sóc mà còn trực tiếp phối hợp điều trị, kiến tạo môi trường khám chữa bệnh để người bệnh được chăm sóc chất lượng cao và đảm bảo an toàn. Đầu tư cho điều dưỡng, là đầu tư cho sức khỏe người bện.

Nhiều quyết sách cho sự phát triển Ngành điều dưỡng đã được ban hành

Phát triển hệ thống quản lý điều dưỡng: Năm 1990, cố Giáo sự Viện sĩ Phạm Song – Bộ trưởng Bộ Y tế (1988-1992) là người đặt nền móng cho sự ra đời Hệ thống các Phòng Điều dưỡng trong các bệnh viện Việt Nam. Năm 1992, Giáo sư Nguyễn Trọng Nhân – Bộ trưởng Bộ Y tế (1992-1995) đã quyết định thành lập Phòng Điều dưỡng tại Vụ Quản lý sức khỏe nay là Cục Quản lý Khám chữa bệnh.

Năm 1999, trên cơ sở đề xuất của Hiệp hội Điều dưỡng và Vụ Quản lý sức khỏe, cố Giáo sư Đỗ Nguyên Phương – Bộ trưởng Bộ Y tế (1996-2002) đã quyết định chức vụ Điều dưỡng trưởng kiêm Phó phòng nghiệp vụ Y trong các Sở Y tế toàn quốc. Hệ thống quản lý điều dưỡng được duy trì cho tới nay và đã chứng minh được hiệu quả trong bối cảnh quốc tế đang có sự cân bằng giữa nhu cầu chữa bệnh và nhu cầu chăm sóc chuẩn mực cao của người bệnh. Phát triển hệ thống đào tạo điều dưỡng: Năm 1992, Giáo sư Viện sĩ Phạm Song là người đầu tiên có ý tưởng nâng cấp Trường cao đẳng y tế Nam Định thành Trường Đại học điều dưỡng.

Cố Bộ Trưởng Đỗ Nguyên Phương và Cố Chủ tịch Hiệp hội Điều dưỡng đồng chủ tọa cuộc họp tư vấn về Hệ thống quản lý Điều dưỡng năm 1999

Tuy nhiên, mãi tới thời kỳ PGS.TS Trần Thị Trung Chiến làm Bộ trưởng Bộ Y tế (2002-2007) mới thành hiện thực. Bộ trưởng Trần Thị Trung Chiến đã có bốn quyết sách quan trọng mở đường cho Ngành điều dưỡng phát triển và hội nhập đó là: (1) Đề nghị Chính phủ quyết định thành lập Trường đại học Điều dưỡng Nam Định (2004); (2) Đề nghị Hội đồng thi đua Nhà nước phong tặng Danh hiệu Thầy thuốc ưu tú, Thầy thuốc nhân dân cho Điều dưỡng (2005); (3) Đề nghị Bộ Nội vụ bổ sung thêm Ngạch viên chức điều dưỡng hạng II trình độ sau đại học (2005); (4) Bổ nhiệm điều dưỡng giữ chức vụ lãnh đạo cấp Vụ – Cục của Bộ Y tế, Sở Y tế, lãnh đạo Trường cao đẳng và đại học điều dưỡng.

Hiện nay, Việt Nam có 182 cơ sở đào tạo điều dưỡng, trong đó có 53 cơ sở đào tạo đại học và sau đại học, 137 cơ sở đào tạo cao đẳng. Mỗi năm có >20 ngàn Điều dưỡng tốt nghiệp, đủ cung ứng nhu cầu nhân lực trong nước và xuất khẩu lao động quốc tế. Các cơ sở đào tạo khối ngành sức khỏe như Trường Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh là các đơn vị tiên phong đào tạo cử nhân điều dưỡng chính quy (1995) và thạc sĩ điều dưỡng (2006). Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định là cơ sở giáo dục đầu tiên đào tạo Điều dưỡng trình độ tiến sĩ trong nước (2019).

Chính sách phát triển và sử dụng nguồn nhân lực điều dưỡng: những năm qua chuyên ngành điều dưỡng đã được Chính phủ, Bộ Y tế và các địa phương quan tâm nên đã có sự phát triển và tiến bộ lớn cả về số lượng và cơ cấu trình độ. Tỷ lệ điều dưỡng/vạn dân đến cuối năm 2023 là 15. Nguồn nhân lực điều dưỡng cả nước đã tăng lên hơn 180 ngàn, chiếm gần 37,5% nhân lực ngành y tế trực tiếp chăm sóc người bệnh trong các cơ sở phòng bệnh và khám chữa bệnh. Trong đó 51% có trình độ đại học và sau đại học, 40% có trình độ cao đẳng, 9% trình độ trung cấp và dự kiến sẽ chỉ còn 2% vào cuối 2025. Cơ cấu trình độ điều dưỡng đã chuyển đổi nhanh chóng trong 10 năm trở lại đây, từ trình độ trung cấp là chính lên đại học là chính. Cùng với việc đầu tư cho đào tạo điều dưỡng, Bộ Y tế đã ban hành nhiều chính sách về lương và hạng viên chức để thu hút và duy trì nguồn nhân lực điều dưỡng, lực lượng chính cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong các cơ sở khám chữa bệnh. Năm 2024, trên cơ sở đánh giá kết quả 9 năm thực hiện Thông tư số 26/2015/TTLT Bộ Y tế-Bộ Nội vụ về mã số, tiêu chuẩn chức danh viên chức điều dưỡng, Bộ Y tế đã đề nghị có thêm viên chức hạng I cho điều dưỡng.

Những dấu ấn vận động chính sách của Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam

Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam tên tiếng Anh “Association of Vietnam Nurses”, tên viết tắt là AVN. AVN là tổ chức xã hội nghề nghiệp đại diện cho điều dưỡng Việt Nam được Chính phủ cho phép thành lập rất sớm trong ngành y tế (1990). Mạng lưới AVN nay đã phát triển phạm vi toàn quốc với 59 Tỉnh/thành hội, 07 chi hội trực thuộc với tổng số gần 120 ngàn hội viên chính thức. Trụ sở AVN đặt tại Tầng 9 Cung Trí thức Thành phố Hà Nội.

Ban lãnh đạo và Ban cố vấn Hiệp hội ĐDVN Khóa VIII, Nhiệm kỳ 2022-2027

Với sứ mệnh “Vì nghề nghiệp, Vì Hội viên, Vì sức khỏe nhân dân”, những thành tựu nổi bật của AVN phải kể tới là: (1) Vận động thành công đổi tên nghề Y tá thành Điều dưỡng; (2) Vận động thành lập hệ thống Quản lý Điều dưỡng từ Bộ Y tế tới các Sở Y tế và các bệnh viện; (3) Vận động phát triển hệ thống đào tạo điều dưỡng đại học và sau đại học; (4) Vận động danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú cho Điều dưỡng, Hộ sinh và Kỹ thuật Y; (5) Vận động bổ sung thang lương và hạng viên chức cho điều dưỡng; (6) Vận động nâng cao vai trò, chức năng chủ động của điều dưỡng; (7) Bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho điều dưỡng; (8) Xây dựng và ban hành thực hiện Chuẩn đạo đức nghề nghiệp điều dưỡng viên và văn hóa phục vụ cho điều dưỡng; (9) Khởi xướng Môn học nghiên cứu điều dưỡng và thành lập Tạp chí Điều dưỡng Việt Nam; (10) Khởi xướng xây dựng Chuẩn năng lực điều dưỡng Việt Nam và trình Bộ Y tế ban hành; (11) Khởi xướng các Chương trình đào tạo liên tục nâng cao năng lực hội viên như: Quản lý điều dưỡng, Kiểm soát nhiễm khuẩn, An toàn người bệnh, Tư vấn giáo dục sức khỏe; (12) Khởi xướng xây dựng giáo trình đào tạo Nhân viên chăm sóc người cao tuổi tại nhà.

Những đóng góp quan trọng của AVN vào sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân và sự tiến bộ của ngành điều dưỡng đã được Chính phủ tặng Huân Chương lao động Hạng III, Bằng khen của Thủ tướng chính phủ và nhiều Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Y tế. Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố cũng đã tặng hàng trăm bằng khen cho các hội thành viên và hội viên của AVN. Tổng hội Y học Việt Nam đã tôn vinh 7 trí thức tiêu biểu của ngành Điều dưỡng là cố Chủ tịch AVN Bà Vi Thị Nguyệt Hồ; ThS. Phạm Đức Mục; ThS. Nguyễn Bích Lưu; ThS. Phạm Thu Hà; ThS. Huỳnh Tú Anh; TS. Bùi Minh Thu… và còn rất nhiều tấm gương điều dưỡng tiêu biểu đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú.

Cố Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu thay mặt Chính phủ trao Huân chương Lao động Hạng III cho Hiệp hội ĐDVN.

Đặc biệt Điều dưỡng Nguyễn Thị Kim Lai với hình ảnh “ O du kích nhỏ giương cao súng” đã vinh dự được đại diện cho điều dưỡng gặp Chủ tịch nước nhân sự kiện kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống Ngành y tế Việt Nam 27 Tổng hội Y học Việt Nam đã tôn vinh 7 trí thức tiêu biểu của ngành Điều dưỡng là cố Chủ tịch AVN Bà Vi Thị Nguyệt Hồ; ThS. Phạm Đức Mục; ThS. Nguyễn Bích Lưu; ThS. Phạm Thu Hà; ThS. Huỳnh Tú Anh; TS. Bùi Minh Thu.. và còn rất nhiều tấm gương điều dưỡng tiêu biểu đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú. Đặc biệt Điều dưỡng Nguyễn Thị Kim Lai với hình ảnh “ O du kích nhỏ giương cao súng” đã vinh dự được đại diện cho điều dưỡng gặp Chủ tịch nước nhân sự kiện kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống Ngành y tế Việt Nam 27/2/2025.

Đồng chí Nguyễn Xuân Tuyên và các GS nguyên lãnh đạo BYT, các Thầy cố vấn & lãnh đạo các Vụ Cục dự Hội nghị KHĐD toàn quốc lần thứ IX

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan tặng Bằng khen tôn vinh 135 Điều dưỡng lập thành tích xuất sắc trong Đại dịch phòng chống Covid 19

Các cột mốc phát triển quan trọng theo thời gian

Năm	Các cột mốc phát triển
1985	Bộ Y tế thành lập Tổ công tác nghiên cứu công tác y tá – điều dưỡng trong các bệnh viện Việt Nam
1987	Thành lập Phòng Y tá – Điều dưỡng đầu tiên tại Viện bảo vệ sức khỏe Trẻ em nay là Bệnh viện Nhi TƯ. ThS Phạm Đức Mục được Bộ Y tế bổ nhiệm là Trưởng phòng Y tá – Điều dưỡng bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam.
1990	Thành lập Phòng Y tá- Điều dưỡng trong các bệnh viện toàn quốc có 150 giường bệnh trở lên
1990	Thành lập Hội Y tá-Điều dưỡng Việt Nam nay là Hiệp hội ĐDVN
1992	Thành lập Phòng Y tá-Điều dưỡng tại Vụ Quản lý sức khỏe nay là Cục Quản lý Khám chữa bệnh – Bộ Y tế
1995	Bắt đầu đào tạo Cử nhân Điều dưỡng hệ chính qui tại Đại học Y Hà Nội và Đại học Y Dược Hồ Chí Minh
1997	Chính phủ đổi tên Hội Y tá-Điều dưỡng thành Hội Điều dưỡng Việt Nam
1999	Bộ Y tế ban hành chức vụ ĐDT Sở Y tế kiêm Phó phòng nghiệp vụ Y
2004	Chính phủ cho phép thành lập Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định
2005	Bộ Nội vụ và BYT quyết định đổi tên nghề Y tá thành Nghề Điều dưỡng
2007	Ban thi đua Nhà nước phê duyệt Danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú là Điều dưỡng, Hộ sinh và Kỹ thuật viên
2007	Bắt đầu đào tạo Thạc sĩ/Chuyên khoa I Điều dưỡng
2015	Bộ Nội Vụ & BYT phê duyệt lộ trình cao đẳng hóa điều dưỡng Việt Nam
2019	Đào tạo tiến sĩ Điều dưỡng tại Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định
2024	Bộ Y tế phê duyệt Ngạch viên chức Điều dưỡng Hạng I

Kết luận

Những thành tựu của ngành Ðiều dưỡng đã đạt được vừa là kết quả của sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ Y tế, các bộ ngành hữu quan và các cấp lãnh đạo y tế từ TƯ đến địa phương, sự giúp đỡ của các chuyên gia và tổ chức quốc tế. Cũng chính là sự kết tinh truyền thống và kinh nghiệm của những điều dưỡng đi trước truyền lại cho những thế hệ điều dưỡng hôm nay và mai sau. Uống nước nhớ nguồn, các thế hệ điều dưỡng ngày nay quyết tâm phát huy truyền thống của dân tộc, truyền thống của Ngành Y tế, không ngừng học tập, rèn luyện để tiến bộ, góp phần xây dựng Ngành Điều dưỡng Việt Nam phát triển và hội nhập.

Xin cảm ơn Điều dưỡng những chiến sĩ đánh giặc ốm vì sự khang kiện của giống nòi./.